Bodemverontreiniging: wie betaalt?

Het bevoegd gezag probeert zoveel mogelijk saneringen in eigen beheer te laten uitvoeren (Wbb, art. 43 - 47). Dat betekent dat ondernemers of particulieren de sanering dan zelf betalen. 

Kosten van een sanering

Bij bodemverontreiniging geldt de regel: "de vervuiler betaalt". In eerste instantie moet de veroorzaker van de verontreiniging dus ook de sanering bekostigen.

De veroorzaker van een verontreiniging hoeft echter niet altijd de saneringskosten te betalen. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de datum van veroorzaking van de verontreiniging.

Soms is de veroorzaker van de bodemverontreiniging wel aansprakelijk, maar bestaat deze niet meer. De veroorzaker (een bedrijf) kan zijn opgeheven of failliet zijn, maar de veroorzaker (persoon) kan ook zijn overleden.

Is de vervuiler niet meer te achterhalen, dan is doorgaans de huidige eigenaar/gebruiker of de projectontwikkelaar van de verontreinigde bodem aansprakelijk voor de vervuiling en moet deze de uitvoering van de sanering betalen. Ook hierop zijn echter uitzonderingen.

Wanneer verantwoordelijk voor de kosten van sanering?

Enkele jaartallen zijn belangrijk bij de vaststelling of een eigenaar aansprakelijk is voor bodemverontreiniging:

  • Heeft de huidige eigenaar het perceel gekocht vóór 1975, dan is de eigenaar doorgaans niet aansprakelijk.
  • Als de eigenaar tussen 1975 en 1983 het perceel heeft gekocht, dan is hij/zij alleen aansprakelijk als hij/zij van de verontreiniging had kunnen weten. Dit kan het geval zijn wanneer de verontreiniging vermeld staat in de transportakte
  • Als de eigenaar tussen 1983 en 1990 het verontreinigde terrein heeft gekocht, is hij/zij alleen aansprakelijk als hij/zij van de verontreiniging had kunnen weten. Toch wordt er nu wél eerder van uitgegaan dat hij/zij het had kunnen weten. Bijvoorbeeld doordat bekend was dat in het verleden bedrijfsmatige activiteiten op de locatie hebben plaatsgevonden.
  • Bij aankoop tussen 1990 en 1993 is een eigenaar in beginsel aansprakelijk met uitzondering van een bewoner of een ’kleine zelfstandige’.
  • Bij aankoop na 1993 is een eigenaar doorgaans altijd aansprakelijk.

Voor zogenaamde ’professionele’ aankopers gelden strengere normen.

Het bovenstaande is een algemene weergave van zaken. In concrete gevallen zal het steeds van de specifieke omstandigheden afhangen of iemand aansprakelijk is. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze bodemspecialist.

Verschil kosten sanering en kosten voorafgaande bodemonderzoeken

In tegenstelling tot bovenstaande wordt een eigenaar in principe wel altijd aansprakelijk gesteld voor de kosten van de uit te voeren bodemonderzoeken die voorafgaan aan een sanering.

Met deze onderzoeken wordt vastgesteld wat de aard en omvang van aangetroffen verontreinigingen is en of wel of geen sanering noodzakelijk is.