Bodemsanering

Of een verontreinigde bodem gesaneerd moet worden, hangt af van de mate van de verontreiniging en de functie van de bodem. Sommige verontreinigde locaties vormen niet direct een risico voor de gezondheid. De overheid kan beslissen dat sanering niet (direct) noodzakelijk is. Een projectontwikkelaar kan de sanering dan combineren met zijn bouwplan of een nieuwe warmte-koudeopslag.

Een bodemverontreiniging bestaat meestal uit een bron (waar de verontreiniging is ontstaan) en een pluim (de verspreiding). Bij sanering moet de vervuiler of eigenaar van het terrein de bron verwijderen (als dat mogelijk is). De ‘pluim’ kan vervolgens worden beheerd of verminderd.

Bedrijven zijn verplicht om bodemverontreiniging te voorkomen en de bodemverontreiniging die ze veroorzaken zelf te saneren. Dit heet de zorgplicht.

Om te voorkomen dat een sanering ergens anders problemen veroorzaakt en om de uitvoering te controleren, moet een sanering aan landelijk vastgestelde regels voldoen.

Eenvoudige sanering

Bij een eenvoudige sanering die niet verder reikt dan uw eigen terrein, kunt u kiezen voor de procedure van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS). U doet een melding aan het bevoegd gezag (in dit geval de provincie Noord-Holland) en binnen vijf weken kunt u beginnen.

BUS geldt voor drie saneringssituaties met elk een specifieke aanpak:

• Kleinschalig immobiel,
• Kleinschalig mobiel,
• Tijdelijk uitplaatsen.

In alle gevallen gaat het om de sanering van een landbodem.

Voor deze aanvraag kunt u gebruik maken van dit Meldingsformulier BUS.

Bij grondverzet van minder dan 10 m3 maakt u gebruik van de Regeling klein grondverzet. Uitleg over deze regeling vindt u rechts op deze pagina.

Voor deze aanvraag kunt gebruik maken van het meldingsformulier Klein grondverzet, die u rechts op de pagina vindt.

Ingewikkelde sanering

Als de verontreiniging en de sanering ingewikkelder is, kunt u gebruik maken van de normale regeling. Daarvoor dient u een saneringsplan in. De OD NHN of de gemeente Alkmaar (bij locaties binnen deze gemeente) geeft in een beschikking aan of zij instemmen met het saneringsplan. Op deze beschikking kunnen belanghebbenden bezwaar aantekenen. Deze procedure duurt normaliter vijftien weken, maar kan onder voorwaarden ook worden verkort.

Meldingen

Voor saneringsaanvragen kunt u gebruik maken van de saneringsformulieren op deze pagina.

Erkend aannemer en milieukundig begeleider

Wilt u een bodemsanering laten uitvoeren? Vergeet dan vooral niet dat u in eerste instantie zelf verantwoordelijk bent voor de goede uitvoering van de sanering van uw terrein. Ook bent u verantwoordelijk voor het op tijd melden van de voortgang en eventuele afwijkingen ten opzichte van de eerste melding.
Controleer daarom of de aannemer en de milieukundig begeleider erkend zijn. Dit is te controleren op de website van Agentschap NL.

Als een bodemsanering niet door een erkend milieukundig begeleider is begeleid, zal de provincie het evaluatieverslag van de sanering niet accepteren.

Verplicht bodemonderzoek

Sommige bedrijven zijn verplicht om onderzoek te doen naar de verontreiniging van de bodem. Welke bedrijven dat zijn, staat in het Besluit verplicht bodemonderzoek bedrijfsterreinen (Besluit Verbond).

Kosten van een sanering

Het bevoegd gezag probeert zoveel mogelijk de saneringen in eigen beheer te laten uitvoeren (Wbb, art. 43 - 47). Dat betekent dat ondernemers of particulieren de sanering dan zelf betalen. Bij bodemverontreiniging geldt immers in principe de regel: "de vervuiler betaalt". Dat wil zeggen dat de veroorzaker van de verontreiniging ook de sanering moet bekostigen.

De veroorzaker van een verontreiniging hoeft niet altijd de saneringskosten te betalen. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de datum van veroorzaking van de verontreiniging.

Soms is de veroorzaker van de bodemverontreiniging wel aansprakelijk, maar bestaat de veroorzaker niet meer. De veroorzaker (een bedrijf) kan zijn opgeheven of failliet zijn, maar de veroorzaker (persoon) kan ook zijn overleden. In dat geval is meestal de huidige eigenaar of gebruiker van de verontreinigde bodem of de projectontwikkelaar aansprakelijk en moet deze de uitvoering van de sanering betalen. Daarbij wordt gekeken naar de datum waarop de huidige eigenaar het terrein heeft gekocht.

• Bij aankopen vóór 1975 is de eigenaar doorgaans niet aansprakelijk.
• Als de eigenaar tussen 1975 en 1983 het perceel heeft gekocht is hij/zij alleen aansprakelijk als hij/zij van de verontreiniging had kunnen weten. Bijvoorbeeld doordat het in de transportakte vermeld staat of omdat er veel publiciteit over geweest is.
• Bij aankoop tussen 1983 en 1987, is de eigenaar ook alleen aansprakelijk als hij/zij van de verontreiniging had kunnen weten. Toch wordt er nu wél eerder van uitgegaan dat hij/zij het had kunnen weten. Bijvoorbeeld doordat bekend was dat in het verleden bedrijfsmatige activiteiten op de locatie hebben plaatsgevonden.
• Bij aankoop tussen 1987 en 1990, en er sprake van een professionele koper, wordt deze in beginsel aansprakelijk gesteld. Aangenomen wordt namelijk dat vanaf die tijd bij professionele verwerving van een terrein bodemonderzoek werd verricht.
• Bij aankoop tussen 1990 en 1993 is een eigenaar in beginsel aansprakelijk met uitzondering van een bewoner of een ’kleine zelfstandige’.
• Bij aankoop na 1993 is een eigenaar doorgaans altijd aansprakelijk.

Subsidie voor saneren

De meest relevante informatie voor u als ondernemer vindt u op de website van Agentschap NL.
U vindt hier informatie over de thema's Bedrijvenregeling, cofinanciering en draagkrachtregeling.

Ook de provincie Noord-Holland heeft bij ernstige en spoedeisende gevallen van bodemverontreiniging mogelijkheden voor het aanvragen van subsidie bij bodemsanering. Zie hiervoor deze website van de provincie Noord-Holland.

Er is een nieuwe subsidieregeling bij PNH sinds december 2017. Hierin is een mogelijkheid voor subsidie voor o.a. spoedlocatie en maatschappelijk urgente locatie. Voor spoed moet uiteraard een beschikking zijn genomen en voor maatschappelijk urgent dient een brief vanuit de gemeente de noodzaak aan te tonen. Zie link naar betreffende pagina op website PNH: Bodemsanering Noord-Holland 2017, uitvoeringsregeling subsidie.