Provincie helpt gemeenten met stikstofprobleem woningbouw

- Ingezonden- 

Noord-Holland heeft te maken met een grote woningbouwopgave: tot 2030 moeten er 165.000 woningen bijgebouwd worden. Voor de bouw en het gebruik van woningen is stikstofruimte nodig. Daar ligt een uitdaging, want die ruimte is er nauwelijks. Hoe zit het met stikstof en woningbouw?

Bij de bouw van nieuwe woningen komt er stikstof in de lucht door bijvoorbeeld vrachtwagens die bouwmateriaal aanleveren. Zijn de nieuwe woningen eenmaal klaar, dan komt er stikstof vrij via de auto’s van de bewoners. Het gaat vaak om relatief kleine hoeveelheden. Maar wanneer die kleine hoeveelheden stikstof neerdalen in natuurgebieden die al overbelast zijn met stikstof, is het heel lastig om een natuurvergunning te krijgen. De rechter heeft in mei 2019 uitgesproken dat de stikstofneerslag eerst omlaag moet voordat er nieuwe stikstofruimte mag worden uitgegeven. Voor de bouw geldt sinds juli 2021 wel een vrijstelling. Dit betekent dat er alleen nog voor het gebruik van de woningen een vergunning nodig is.

Gemeenten en de provincie zijn betrokken bij woningbouwplannen. Zo zijn gemeenten verantwoordelijk voor woningbouw en voor het afgeven van bouwvergunningen, terwijl de provincie met regio’s van gemeenten afspraken maakt over hoeveel woningen er gebouwd worden en in welke periode. De provincie (Gedeputeerde Staten) is het bevoegd gezag voor het afgeven van vergunningen op basis van de Wet natuurbescherming als een woningbouwplan stikstofneerslag veroorzaakt.

Rol provincie woningbouwplannen

Er is regelmatig overleg tussen gemeenten en provincie over woningbouwplannen. Het doel van de provincie is om de gemeenten waar mogelijk te helpen. Samen met de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord (OD NHN) deelt de provincie bijvoorbeeld kennis over de regels van de Wet natuurbescherming en nieuwe landelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld via platformbijeenkomsten. Daarnaast heeft de provincie ook veel contact met individuele gemeenten om te helpen bij het oplossen van problemen rondom stikstof en woningbouw. Zo kan bijvoorbeeld het aanpassen van verkeersroutes ertoe leiden dat een plan wel door kan gaan.

Rol OD NHN woningbouwplannen

De OD NHN voert namens Gedeputeerde Staten taken uit in het kader van de Wet natuurbescherming, zoals vergunningverlening en handhaving. Deze taken worden in de hele provincie uitgevoerd. De OD NHN voert echter ook taken uit in opdracht van de gemeenten en het heeft op het gebied van natuur ook een adviserende rol. Het gaat dan bijvoorbeeld om een advies over natuur bij bestemmingsplannen. Deze rol heeft de OD NHN alleen voor de bij de OD aangesloten gemeenten.

Vuistregels stikstofberekening

Vuistregels rondom stikstofberekening worden gemaakt door gemeenten. De OD NHN en provincie hebben hierover meegedacht. Dergelijke vuistregels moeten regelmatig worden aangepast door beleidswijzigingen. Zo geldt bijvoorbeeld voor verkeersberekeningen nu een grens van 25 km, eerder was dat 5 km. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor dergelijke aanpassingen. Ze moeten daarom nieuwe stikstofberekeningen maken bij een nieuwe release van het AERIUS-model. Dit is het rekenmodel van het RIVM waarmee de gevolgen van stikstofuitstoot worden berekend. Daarbij kunnen zij het beste uitgaan van ruime emissies per type ontwikkeling.

Het ontwikkelen en toepassen van vuistregels is een service van de gemeente aan haar inwoners. Bij de toepassing van de vuistregels is het van belang om na te gaan of die (voldoende) zijn geactualiseerd om zekerheid te kunnen bieden.

Maatregelen van het Rijk

Voor een groot deel van de stikstofreductie zijn maatregelen van het Rijk nodig. De provincie kan daarbij helpen door aan te geven wat er nodig is en door bij uitvoering van maatregelen haar kennis van de N2000-gebieden en netwerk te benutten. Niet alle stikstofreductiemaatregelen zijn in elk gebied even effectief: in Noord-Holland helpen bijvoorbeeld maatregelen die ingezet kunnen worden bij melkveehouderijen beter dan maatregelen gericht op varkenshouderijen, omdat er geen intensieve varkenshouderijen zijn in de provincie. Verder kunnen gemeenten in de buurt van N2000-gebied helpen door actief deel te nemen in de gebiedsprocessen die de provincie voor elk N2000-gebied inricht.

Gemeenten, de provincie en het Rijk hebben elkaar nodig om het stikstofprobleem aan te pakken. Iedereen doet dit vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. Samenwerken is daarbij cruciaal.