Bodem en de Omgevingswet

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet (Ow) in werking getreden. De invoering van deze nieuwe wet is een overwegend beleidsneutrale wijziging, waarbij verschillende wetten en besluiten zijn gebundeld tot één wet. Toch zijn er de nodige veranderingen, ook binnen het thema bodem. Een kleine selectie van enkele belangrijke wijzigingen:

Gemeenten bevoegd gezag

Waar in ons werkgebied naast de provincie Noord-Holland en de gemeente Alkmaar bevoegd gezag waren voor verontreinigingen in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb), zijn onder de Ow alle gemeenten bevoegd gezag voor verontreinigingen in de vaste bodem. Dit geldt alleen niet voor locaties waar het zogenaamde overgangs¬recht van toepassing is. Deze verontreinigingen blijven bij de ‘oude’ bevoegde gezagen.

Onderscheid Omgevingswet en overgangsrecht

Per 1 januari 2024 wordt er een onderscheid gemaakt tussen locaties die vallen onder het overgangsrecht en locaties die onder de Ow vallen. 
Onder het overgangsrecht vallen onder andere locaties waarvoor reeds is vastgesteld dat sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging waarvan spoedige sanering noodzakelijk is of locaties waar vóór 1 januari 2024 een saneringsplan is ingediend. Een andere categorie zijn de BUS-meldingen die vóór 1 januari 2024 zijn ingediend, zolang deze niet zijn vervallen. In al deze situaties blijven de ‘oude’ bevoegde gezagen Wbb bevoegd. 
In alle andere situaties moet een melding worden gedaan in het kader van één van de milieubelastende activiteiten (mba) uit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Als het omgevingsrecht van toepassing is, dan gelden de bekende meldingen en besluiten. Aanvragen kunnen, net als eerst, per 1 januari 2024 worden ingediend via onze pagina Meldingsformulieren

Meldingen milieubelastende activiteiten

Als geen sprake is van overgangsrecht, dan is de nieuwe meldingssystematiek van de Ow van toepassing. Waar tot nu toe de BUS-melding de meest voorkomende melding was, wordt deze plaats waarschijnlijk ingenomen door de mba’s graven en saneren. Per 1 januari kunnen mba’s worden ingediend via het Omgevingsloket, via de Omgevingsloketpagina van IPLO leest u daar meer over.

Nulsituatie-onderzoek

Als gevolg van de Ow komt voor een groot deel van de bedrijven het verplichte nulsituatie-bodemonderzoek te vervallen, met uitzondering van de zogenaamde IPPC-installaties. Voor alle andere bedrijven met bodembedreigende activiteiten wordt een nulsituatie-onderzoek nog wel geadviseerd.

Besluit bodemkwaliteit

Een belangrijke verandering is dat sinds 1 januari 2024 het toepassen of het opslaan van grond niet meer via het landelijk meldpunt bodemkwaliteit loopt. Het meldpunt is vervangen door het nieuwe Omgevingsloket van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), de meldingsportaal van de Ow. Daarnaast zijn er veranderingen in het melden van grondverzet en opslag van grond. Voor het eerst wordt onderscheid gemaakt tussen het doen van een melding per toepassing en een informatieverplichting per partij. Een inhoudelijke verandering is een verruiming van de mogelijkheden voor het verspreiden van bagger op aangrenzend perceel. Sinds 1 januari geldt een afstandsmaat van 10 kilometer.

Risicotoolbox

Deze wijziging is vooral een aandachtspunt voor adviesbureaus. Voor het bepalen van de risico’s van een historische bodemverontreiniging voor bouwplannen, komen drie nieuwe risicomodules (concrit, sanscrit 3 en de risicotoolbox grondwater) beschikbaar. De nieuwe modules zijn aangepast op de nieuwe Omgevingswet, waarin bijvoorbeeld de risicobeoordeling voor grondwater is gewijzigd en de ecologische risico’s zijn komen te vervallen. Op de Risicotoolbox Bodem-webpagina van IPLO vindt u meer informatie.

Meer informatie

Kijk op www.iplo.nl voor meer informatie over dit thema.