Tijdelijke Natuur gaat haar gang in gebieden zonder functie

Tijdelijke Natuur is natuur die spontaan ontstaat als natuurwerend beheer achterwege blijft. Dit gebeurt bijvoorbeeld in gebieden waarvan de nieuwe functie nog niet duidelijk is.

In het verleden pasten we op dit soort plekken vaak intensief beheer toe, bijvoorbeeld meerdere keren maaien per jaar, om eventuele (beschermde) natuur ervan te weerhouden zich te vestigen. Die natuurontwikkeling zag men als een probleem omdat er dan een ontheffing nodig zou zijn om deze nieuwe natuur te verwijderen als het gebied verder ontwikkeld ging worden.

Een dergelijke benadering in gebieden waar vaak jaren niets gebeurt druist echter in tegen de Wet natuurbescherming, die juist in het belang van de natuur en haar biodiversiteit moet werken. Het is zonde om natuur op deze locaties niet júíst haar gang te laten gaan. Daarom bestaat voor dergelijke situaties de mogelijkheid om een ontheffing Tijdelijke Natuur aan te vragen.

NulmetingKlaproos op braakliggend terrein

Hoe gaat het verkrijgen van de status Tijdelijke Natuur in zijn werk? De eerste stap is het verrichten van natuuronderzoek in het plangebied om vast te stellen welke natuur aanwezig is, een zogenoemde nulmeting. Voor de reeds aanwezige beschermde soorten moet de eigenaar een (normale) ontheffing aanvragen. Als er bijvoorbeeld al bomen staan met een buizerdnest, dan valt dit niet onder de Tijdelijke Natuur. Maar alle beschermde soorten die bij het natuuronderzoek nog niet waren aangetroffen en zich vestigen als de ontheffing Tijdelijke Natuur geldt, mogen wanneer nodig worden verwijderd. Dit valt dan wel onder de zorgplicht en hiermee dient de eigenaar van het gebied te allen tijde rekening te houden.

Voordelen

Het grote voordeel van het aanwijzen van een gebied als Tijdelijke Natuur is dus dat de natuur daar haar gang kan gaan. Vaak gaat het om bouwrijpe kavels waar pionierssoorten veel voordelen kunnen hebben. Hoewel alle natuur uiteindelijk weer verdwijnt, is het voor de omgeving toch waardevol dat op zo’n kavel een variatie aan soorten kan voorkomen. Voor bloemen, planten, insecten en dieren die insecten eten, is het zeer positief. Vlinders en bijen bijvoorbeeld profiteren van de planten die horen bij deze pionierssoorten.

Voor de eigenaar van de ontheffing is het vele malen goedkoper om de natuur zijn gang te laten gaan dan bijvoorbeeld het gebied af te schermen met een faunascherm (een kunststof scherm dat in de grond gegraven zit en dieren als de rugstreeppad buiten het gebied houdt) of steeds te maaien (het kort houden van de vegetatie maakt het gebied minder aantrekkelijk voor veel soorten). Het grote voordeel voor de aanvrager is daarnaast dat deze, wanneer het gebied een nieuwe functie krijgt, geen (langlopende) ontheffingsaanvraag meer hoeft te starten en hij met volledige zekerheid kan beginnen met de ontwikkeling van de locatie. Voor alle duidelijkheid: de ontheffing Tijdelijke Natuur betekent dus niet dat alle natuur verwijderd kan worden als de ontwikkeling van de locatie van start gaat. Het gaat dan alleen om de soorten die zich hebben gevestigd na de hierboven beschreven nulmeting.

Een voordeel voor omwonenden is bovendien dat het uitkijken op een gebied waar de natuur floreert, vele malen aantrekkelijker is dan het aanzicht van een kaal stuk grond.

Aanvragen

Het aanvragen van een ontheffing Tijdelijke Natuur kan op twee manieren: via de gedragscode, waarbij een melding bij Stichting Tijdelijke Natuur volstaat en elke vijf jaar herbevestigd moet worden, of via een aanvraag bij het bevoegd gezag. In dat geval is de ontheffing tien jaar geldig.

 

Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u kijken op de website Tijdelijke Natuur.

Voor een aanvraag bij het bevoegd gezag kunt u kijken op de website van de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord.